حکم شرعی ترید ارز دیجیتال ازنظر رهبری، مراجع و قرآن چیست؟

در این میان برخی علما مانند آیت‌الله زنجانی نیز اعلام کردند که اگر مفسده اقتصادی در سرمایه گذاری در ارز دیجیتال وجود نداشته باشد، انجام آن اشکالی ندارد. در این مقاله سعی کردیم نظر اغلب مراجع تقلید در مورد بیت کوین را به صورت جامع انعکاس دهیم تا مقلدین این عزیزان بتوانند تصمیم‌گیری صحیح و منطبق بر نظر مرجع خود داشته باشند. از جمله دلائل ارائه شده توسط دسته مخالفین سرمایه گذاری در ارز دیجیتال می‌توان به رایج نبودن ارز دیجیتال به عنوان یک پول قانون، نوسان و ناپایداری ارز دیجیتال و ناشناس بودن افراد اشاره کرد. از طرفی، بسیاری از آن‌ها ارز دیجیتال را حرام می‌دانند چون به راحتی می‌توان از آن در کارهای غیرقانونی و حرام مانند کلاهبرداری و پول‌شویی استفاده کرد. در ادامه مطلب نظر هر یک از علما را در این باره پرس‌وجو کردیم و به پاسخ‌های زیر رسیدیم. استاد رائفی پور یکی از نظریه پردازان معروف ایرانی است که جوانان کشور ما به نظرات و باورهای ایشان، توجه خاصی دارند.

در ادامه مطلب حکم شرعی آیت الله سید علی خامنه ای (رهبری) و چندین تن از مراجع تقلید درباره ارز دیجیتال را بررسی کرده ایم. در رابطه با ارز های دیجیتال مراجع تقلید، احکام و نظر خود را به طور واضح بیان کرده اند؛ برای اطلاع از احکام شرعی در مورد رمز ارز ها بهتر است، حکم بزرگان فقهی را مورد بررسی قرار دهیم. ارزهای دیجیتال به راحتی با استفاده از کیف پول‌های دیجیتال قابل خرید و فروش هستند و با توجه به عرضه و تقاضا دچار نوسانات قیمتی می‌شوند. تولید این ارزهای دیجیتال با فعالیت کاربران در شبکه انجام می‌شود که در قالب پاداش به افراد داده می‌شود. و اگر شناخت طرف دیگر معامله ممکن نیست، باید آن‌را منتقل کند و گیرنده اگر مسلمان است همین وظیفه را دارد تا این‌که به غیر مسلمان منتقل شود.

آیت‌الله همدانی، یکی از معتبرترین علما و مراجع دینی شیعه، در مورد معاملات ارزهای دیجیتال نظراتی دارند که می‌توان از آن‌ها بهره‌برد. ایشان تأکید دارند که از منظر شرعی، ورود به معاملات ارزهای دیجیتال ممکن است دارای اشکالات باشد. در این راستا، نظرات آیت‌الله سیستانی ابتدا به عنوان یک رهنمود اخلاقی در جهت حفظ اصول دینی و اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال ارائه می‌شوند. ایشان معتقدند که باید از اصول دینی و اخلاقی در تمامی معاملات ارزهای دیجیتال پیروی شود و از هرگونه عملی که ممکن است با معنای دینی و اخلاقی در تناقض باشد، دوری نماییم. از نظر قانونی، خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران تا زمانی است که ابزاری برای انجام جرم دیگر نباشد و یا قوانین بالادستی را نقض نکند، قانونی است و جرم محسوب نمی شود.

در این راستا، نظرات آیت‌الله همدانی نه تنها به عنوان یک مرجعی برای اهمیت اخلاق در معاملات ارزهای دیجیتال مطرح می‌شوند، بلکه به عنوان یک رهنمود اخلاقی در جهت حفظ اصول دینی و اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال ارائه می‌شوند. ایشان به مسلمانان تأکید می‌کنند که باید از اصول دینی و اخلاقی در تمامی معاملات خود با ارزهای دیجیتال پیروی کنند و از هر گونه عملی که ممکن است با معنای دینی و اخلاقی در تناقض باشد، دوری نمایند. تأکید ایشان بر این است که باید با توجه به تعالیم دینی، در معاملات ارزهای دیجیتال احتیاط نمود و از هر گونه تجارت نامشروع و نقض اصول اخلاقی دینی دوری کرد. در این راستا، نظرات آیت‌الله هاشمی شاهرودی در خصوص ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک رهنمود و هشدار اخلاقی به منظور حفظ اصول دینی و اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال ارائه می‌شوند. ایشان معتقدند که مسلمانان باید با توجه به تعالیم اسلام و اخلاق، در این زمینه عمل کنند و از هرگونه عملی که ممکن است با مفاهیم دینی تضاد داشته باشد، پرهیز نمایند. از نظر آیت الله مکارم شیرازی با توجه به ابهامات زیادی که ارزهای دیجیتال دارند، خرید و فروش و معامله آن‌ها دارای اشکال است.

تا به امروز هیچ موردی مبتنی بر ضرر و زیان دیدن جوامع اسلامی از خرید و فروش ارزهای دیجیتال مشاهده نشده است چرا که این ارزها در اختیار دولت و کشور خاصی نیستند. از آن جایی که تفاسیر ممکن است متفاوت باشند، طبیعتاً با احکام شرعی متفاوتی درباره ارزهای دیجیتال در جهان اسلام مواجه خواهیم بود. در ادامه حکم شرعی مراجع تقلید اهل تشیع داخل ایران و حکم شرعی اهل تسنن را درباره ارزهای دیجیتال بررسی می‌کنیم. در کل باید گفت علمای اهل سنت با معاملات ارز دیجیتال تا زمانی که از اصول اخلاقی و دین اسلام پیروی کند، هیچ مشکلی ندارند. البته برخی از این علما، عقیده دارند که تا به رسمیت شناخته شدن این ارزها در کشورمان، بهتر است از انجام معامله با آن ها خودداری کنیم.

در صرافی ارز دیجیتال متمرکز، معمولاً یک آدرس کیف پول مشترک برای همه کاربران استفاده می‌شود. تگ مقصد (Destination Tag) یا ممو (Memo)، قابلیتی است برای شناسایی دقیق گیرنده تراکنش‌های ارز دیجیتال که همراه با آدرس کیف پول استفاده می‌شود. در نهایت، انتخاب بهترین کیف پول‌ ارز دیجیتال موبایلی برای اندروید و آیفون برای هر کسی که وارد دنیای رمزارزها می‌شود، امری ضروری است. درهرصورت اگر به کیف پول‌های نرم‌افزاری کاربرپسند مثل تراست ولت و کوین‌بیس تمایل داشته باشید، همه‌چیز به نیازهای شما بستگی دارد. هر کیف پول ویژگی‌های خاص خود را دارد، از راحتی استفاده گرفته تا اقدامات امنیتی قوی که هر کدام می‌توانند تجربه‌ای متناسب با شرایط شما را فراهم کنند.

جدا از بلاک چین و رمز ارزها، موضوع دیگری که در دنیای جدید مورد بحث قرار گرفته، خرید زمین در متاورس است. بر همین اساس در ششمین نشست علمی پژوهشی دین و فضای مجازی، آیت الله محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به قوانین داد و ستد و قرآن این معاملات را جایز نمی‌داند؛ چرا که اشیاء را با اشیاء و مال را با لامال نمی‌توان معامله کرد. ایشان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین علمای شیعه بیان داشتند که ترید ارزهای دیجیتال به دلیل ابهامات و پیچیدگی‌هایی که دارد ازنظر اسلام جایز نیست. البته که آیت الله جوادی آملی به صورت واضح معامله رمز ارز را «حرام» اعلام نکرده اند؛ اما توصیه می کنند بهتر است مسلمانان به سمت  معاملات ارز دیجیتال نروند. آیت الله سیستانی از بزرگان فقهی و علمای عالی شیعه، درباره معامله ارز دیجیتال تاکید دارند که اگر هیچ ارزی به صورت واقعی خرید و فروش نشود [معاملات فیوچرز]، انجام آن معامله جایز نیست.

در قاعده بدون ضرر در اسلام به صورت اولی از فقه فردی به فقه حکومتی وارد می‌شود، به این معنی که طرف یا طرفین نباید در هیچ سمت معامله متضرر شوند که این مسئله در سطح اقتصادی و حکومتی نیز تعمیم داده می‌شود. طبق گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، احکام خرید و فروش ارز دیجیتال یکی از موضوعات احکامی است که امروز جامعه با آن درگیر بوده است. بنابراین نظر مراجع تقلید در خصوص ارز دیجیتال را بررسی کرده اند که به شرح زیر می باشد. در کشور ما خرید و فروش ارزهای دیجیتال هیچ ممنوعیت خاصی ندارد؛ مگر اینکه از دارایی های دیجیتال برای انجام کارهای غیرقانونی مثل فرار مالیاتی یا پولشویی استفاده شود. با این تفاسیر و بررسی نظرات مراجع عظام تقلید، مشخص است که مسئله حکم شرعی ارز دیجیتال همچنان از جمله مسائل مورد بحث و بررسی است.هر شخص لازم است برای تصمیم‌گیری در این خصوص به مرجع تقلید خود رجوع کند. پول ملی توسط بانک مرکزیِ هر کشور یا منطقه منتشر می‌شود و دارای اعتبار است، اما «بیت کوین» و امثال آن توسط ماینرها (معدن‌چیان اینترنتی) و بر اساس مکانیسم ریاضی خاص و توافق عمومی تهیه می‌شود و اعتبار می‌یابد.

آن چه که در موارد بسیاری باعث سوءظن به ارزهای دیجیتال می‌شود، شباهت نسبی استخراج ارز دیجیتال به قمار است چرا که استخراج کنندگان نمی‌دانند که آیا به بیت‌کوین یا سایر ارزهای دیجیتال دست خواهند یافت یا خیر. در صورتی که تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص جایگاه ایران در بازار ارزهای دیجیتال هستید، می توانید به مقاله مربوط به آن مراجعه کنید. به همین دلیل در کوینکس ایران قصد داریم که به بررسی ارز دیجیتال از نظر شرعی بپردازیم. اهرم در ارز دیجیتال ابزاری قدرتمند برای معامله‌گران است که به آن‌ها اجازه می‌دهد با سرمایه‌ای کمتر، معاملات بزرگ‌تری انجام دهند. اما این ابزار دو لبه است؛ همان‌طور که می‌تواند سودهای کلانی ایجاد کند، زیان‌های سنگینی نیز به همراه دارد. اگر به‌تازگی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده‌اید، بهتر است ابتدا با اهرم‌های پایین شروع کنید و به مرور زمان مهارت‌های خود را ارتقا دهید.

این ابزار به معامله‌گران کمک می‌کند تا سود (و البته زیان) خود را در معاملات چند برابر کنند. مفهوم اهرم در بازارهای مالی سنتی نیز وجود دارد، اما در دنیای ارز دیجیتال به دلیل نوسانات شدید قیمت‌ها، اهمیت و جذابیت خاصی پیدا کرده است. اکسودوس به دلیل طراحی ساده و کاربرپسند خود به یکی از بهترین کیف پول‌ ارز دیجیتال تبدیل شده است. متاماسک یکی از امن ترین کیف پول ارز دیجیتال برای گوشی است و دلایل خوبی برای این محبوبیت وجود دارد. این ابزار چندکاره به شما امکان می‌دهد دارایی‌های مبتنی بر اتریوم را مدیریت کرده و با برنامه‌های غیرمتمرکز تعامل داشته باشید.

همچنین اگر به دنبال صرافی های مورد تایید پلیس فتا یا هستید می توانید در مقالات حامی سرمایه مشاهده نمایید. آیت‌الله زنجانی با این اظهار نظر، اهمیت رعایت اصول دینی و اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال را تأکید می‌کنند و به مسلمانان تأکید می‌کنند که در تمامی معاملات خود با ارزهای دیجیتال، از ابعاد شرعی و اخلاقی بهره‌برداری کنند. ایشان با تأکید بر این مسأله به مسلمانان پیشنهاد می‌دهند که از هر گونه معامله نامشروع و خلاف اصول دینی دوری نمایند و در تمامی معاملات خود به اصول دینی و اخلاقی پایبند باشند. تأکید ایشان به عنوان یک مرجع دینی در مسأله ارزهای دیجیتال، به عنوان یک رهنمود اخلاقی برای مسلمانان در این زمینه ارائه می‌شود و تأکید دارند که از هر گونه معامله نامشروع و نقض اصول دینی دوری نمایند. در این قسمت به بررسی نظر مراجع تقلید درباره حکم شرعی ترید ارزهای دیجیتال به‌خصوص بیت کوین می‌پردازیم.

نظرات آیت‌الله مکارم شیرازی در خصوص ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک هشدار برای مسلمانان معامله‌گر، به منظور رعایت اصول دینی و اخلاقی در این زمینه تأکیدی ارائه می‌دهد. ایشان به مسلمانان توصیه می‌کنند که در معاملات ارزهای دیجیتال به دقت اصول دینی و اخلاقی را رعایت کنند و از عملیاتی که نقض این اصول را ایجاد می‌کنند، دوری نمایند. بررسی قوانین اسلامی و قرآنی در پذیرش بیت کوین نیازمند استفاده از نظرات مراجع تقلید است. با این حال از جمله مورادی که باعث تردید مسلمانان در رابطه با معامله ارزهای دیجیتال است، می‌توان به سفته بازی در بازار ارزهای دیجیتال اشاره کرد. حضرت آیت الله خامنه ای رهبر کشور ایران در رابطه با خرید و فروش ارز دیجیتال و یا تولید آن بیان کرده اند که انجام این امور بلا مانع و بدون مشکل است و بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

در این متن، ما شاهد بررسی نگاه علمای شریعت به ارزهای دیجیتال و به خصوص بیت کوین هستیم. تاکید شدید علمای دین بر اصلی بودن ثبات، عدالت، و کارایی ارزها در خدمت‌رسانی به جامعه است. به عقیده بسیاری از اساتید دین، بیت کوین به عنوان یک واحد پولی قابل قبول تلقی نمی‌شود. دلیل این عدم قبولی به دلیل نبود ارزش ذاتی در بیت کوین و عدم نظارت بانک مرکزی بر آن است که ممکن است به سوء استفاده و ناسازگاری با مفاهیم دینی منجر شود. از نظر آیت الله گلپایگانی بیت‌کوین دارای مالکیت نبوده و بنابراین قابل خرید و فروش نیست. با این حال اگر بیت کوین را به فردی که مسلمان نیست، داده و در ازای آن وجهی دریافت شود، اشکال ندارد.

برای مثال، اگر کسی چکی را بدزدد، هرچند از نظر فنی می‌تواند آن را نقد کند، اما مالک آن محسوب نمی‌شود. یکی از نگرانی‌های اصلی مسئولین، خارج شدن ارز از کشور از طریق فعالیت کاربران ایرانی در رمز ارزها است. دیگر موارد آن می‌توان به غیرقابل ردیابی بودن تراکنش‌ها، نوسانات زیاد قیمت، رقابت نزدیک با بازار بورس ایران و ناشناس بودن هویت افراد اشاره کرد. البته ایشان به طور مستقیم معامله رمز ارز ها را «حرام» اعلام نکرده اند؛ بلکه تاکید دارند باید قوانین اسلام در معاملات رمز ارز ها رعایت شود و پیچیدگی این بازار نباید باعث سر زدن اشتباه [از دید اسلام و احکام دین] شود. “قاعده لاضرر و لاضرار فی الاسلام” نیز از فقه فردی به فقه حکومتی وارد شده است و بیانگر این است که هیچ کدام از طرفین معامله نباید در هیچ معامله ای متضرر شوند که این مساله در سطح حکومتی و اقتصاد نیز قابل تعمیم می باشد.

این مرکز به بررسی حکم شرعی ارز دیجیتال پرداخته و اعلام کرده اند که اگر این ارزها پشتوانه معتبری داشته و از نظر شرعی مشکلی نداشته باشند، مجاز هستند. نظر آیت الله هاشمی شاهرودی در مورد ارزهای دیجیتال این است که به دلیل عدم شفافیت این نوع دارایی و اینکه در مورد نحوه تولید آن هیچ اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، بهتر است که مسلمانان به این نوع معاملات وارد نشوند. به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، از جمله موضوعات احکامی که امروز جامعه با آن درگیر بوده احکام خرید و فروش ارز دیجیتال است. چنانچه می خواهید در رابطه با خرید و فروش و سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال اطلاعات بیشتری به دست آورید و یا با صرافی کوینکس بیشتر آشنا شوید، از سایر مقالات درج شده در این وب سایت استفاده کنید تا اطلاعاتتان افزایش یابد. آیت الله گلپایگانی از جمله مراجع تقلیدی است که انجام تمامی معاملات ارز دیجیتال را حرام و باطل اعلام کرده است. با این وجود کسانی که مرجع تقلیدشان آیت الله گلپایگانی است باید از انجام این معاملات بپرهیزند.

در این مقاله نظر مقام معظم رهبری و سایر علما و مراجع تقلید در مورد خرید و فروش و سرمایه گذاری بر روی بیت کوین و ارزهای دیجیتال مورد بررسی قرار گرفت. همان‌گونه که گفته شد رهبر انقلاب اسلامی معاملات ارز دیجیتال را قانونی می‌دانند و هیچ‌گونه پیگرد قانونی در این مورد وجود ندارد. از طرفی مشاهده کردید که بسیاری از علما به طور کلی با ارزهای دیجیتال و هرگونه خرید و فروش آن‌ها مخالفت دارند که از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به آیت‌الله مکارم شیرازی اشاره کرد. از زمانی که بیت کوین در سال ۲۰۰۹ راه اندازی شد، پول دیجیتال به سرعت در سراسر جهان در حال گسترش است. چرا که بیت کوین به دلیل فناوری نوآورانه و پیشرفته خود، از همان ابتدا توجه زیادی را به خود جلب کرد. لازم است بدانید با پیشرفت‌های ایجاد شده هنوز هم مطالعات زیادی در رابطه با پول دیجیتال صورت نگرفته است، چه رسد به مطالعات اسلامی!

نظرات آیت‌الله زنجانی در مورد معاملات ارزهای دیجیتال در قالب اصول دینی بسیار مهم واقع می‌شوند. آیت‌الله زنجانی تأکید دارند که اگر وجه دریافتی از معاملات ارزهای دیجیتال به طور صحیح و در ارتباط با کار حلال و قانونی انجام شود، اشکال شرعی ندارد. به عبارت دیگر، ایشان با تأکید بر رعایت قوانین و اصول اخلاقی در معاملات ارزهای دیجیتال، به مسلمانان پیشنهاد می‌دهند که معاملات خود را در چارچوب مشروعیت شرعی انجام دهند. مسلمانان قبل از شروع سرمایه گذاری بر روی ارزهای دیجیتال، برای یافتن پاسخ به این سؤال باید به مرجع تقلید خود مراجعه کنند. در این مقاله قصد داریم نظر چند تن از مراجع تقلید و حکم مقام معظم رهبری را در مورد حلال یا حرام بودن سرمایه گذاری در ارز دیجیتال بدانیم. علاوه بر این در صورت منفی بودن نظر این علما، دلیل رد آن را نیز تا حد ممکن ارائه خواهیم کرد.

بنابراین پاسخ آیت الله خامنه‌ای به اینکه آیا سرمایه گذاری در ارز دیجیتال حلال است، بستگی به رعایت قوانین دارد و قوه مقننه وظیفه قانون‌گذاری در این مورد را بر عهده دارد. پس در صورتی که مقلد آیت‌الله خامنه‌ای هستید اجازه خرید و فروش و سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال را دارید و این کار هم از نظر ایشان و هم از دیدگاه قوانین اسلامی ایرادی ندارد. یکی دیگر از مواردی که روی تعیین حکم شرعی ارز دیجیتال اهمیت دارد، قاعده «لا ضرر و لا ضرار» است که مطابق آن معامله گران نباید در طرفین معامله متوجه ضرر شوند. در تمامی معاملات ارزهای دیجیتال قیمت ارزها برای طرفین به طور کامل مشخص است و خریدار و فروشنده در کمال آگاهی معاملات خود را انجام می‌دهند. آیا خرید و فروش و سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال حلال است؟ در این مطلب سعی می‌کنیم به این سؤالات پاسخ داده و حکم شرعی ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم. حال پس از بررسی نظر مراجع تقلید در خصوص ارز دیجیتال، به بررسی حکم شرعی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال می پردازیم.

اما استفاده از ارز دیجیتال به عنوان یک روش پرداخت ممنوع است و تنها می توان از آن به عنوان یک دارایی استفاده کرد. همچنین خرید و فروش ارز دیجیتال باید در صرافی هایی صورت بگیرد که مقررات را رعایت کرده باشند و از طریق بانک مرکزی مجوز داشته باشند. در بسیاری از کشورها خرید و فروش ارزهای دیجیتال هیچ محدودیتی ندارد اما در برخی از کشورها همه تراکنش‌های ارز دیجیتال ممنوع است. خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران رسما قانونی نشده اما جرم هم محسوب نمی‌شود و برای استخراج ارز باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت کرد. بنابراین استخراج ارز دیجیتال در برخی از سازمان‌ها یک نوع صنعت تلقی شده و قانونی می‌باشد.

ارز دیجیتال مانند بیت کوین طبق اصول چهارگانه معاملات، حکم شرعی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر اساس قاعده لاضرر ” غرر اکل مال به باطل ربا”، رمز ارزهای دیجیتال با توجه به فتوای آیت الله لنکرانی حکم غرر را می‌گیرد. آیت‌الله هاشمی شاهرودی معتقدند که سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال و خرید و فروش بیت کوین ابهامات زیادی را به همراه دارد و به همین دلیل استفاده از این نوع پول‌ها جایز نیست. اگر شما نیز مقلد این مرجع تقلید هستید بهتر است انجام هر گونه خرید و فروش بیت کوین یا سرمایه گذاری در ارز دیجیتال پرهیز کنید. در پی استفتائات زیادی که در مورد بیت کوین از ایشان خواسته شد پاسخ جامعی از سوی دفتر ایشان ارائه شد.

ارز دیجیتال در چند سال اخیر سروصدای زیادی به پا کرده و توانسته توجه افراد زیادی از سراسر دنیا را به خود جلب کند. به نظر می رسد که بازار ارزهای دیجیتال، روز به روز هم داغ تر می شود و با توجه به سودهای کلان معاملات رمزارزها، طبیعی است که هرکسی بخواهد در این بازار پرهیاهو قدم بگذارد. اما یکی از مشکلاتی که وجود دارد، جدید بودن این ارز و شک و شبهاتی است که از نظر شرعی در آن وجود دارد. در رابطه با بازار ارز دیجیتال و خرید و فروش ارز که امروزه سر و صدای زیادی در دنیا به پا کرده است، از نظر شرعی نظرات مختلفی وجود دارد و مراجع تقلید مختلف در این زمینه با هم یک رای نیستند. ارزهای دیجیتال در کشور به‌عنوان صنعت شناخته شده و استفاده از آن جرم محسوب نمی‌شود ولی در برخی موارد، قانون صراحتا حکمی صادر کرده است. در مورد وارد کردن تجهیزات کار از طریق ارزهای دیجیتال تا به امروز مانعی وجود نداشته است.

آیت الله سیستانی در رابطه با خرید و فروش ارز دیجیتال [خرید و فروش واقعی] توصیه دارند، باید حد المقدور احتیاط لازم از نظر قوانین اسلام صورت بگیرد و طبق رعایت الاعلم فالاعلم، مکلف می تواند به مراجع تقلید دیگر رجوع کنند. آیت الله مکارم شیرازی مرجع تقلید مسلمانان، به بازار ارز دیجیتال به عنوان یک بازار دارای ابهام نگاه می کنند؛ ایشان توصیه می کنند، به دلیل عدم وجود «شفافیت» در معاملات رمز ارز ها بهتر است به این معاملات ورود نکنید. امروزه صرافی‌های داخلی بسیاری را مشاهده می‌کنیم که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را برای کاربران ایرانی فراهم کرده‌اند. اگرچه ماین کردن و استخراج ارزهایی مانند بیت‌کوین به دلیل مصرف زیاد انرژی در داخل کشور ممنوع است اما معاملات آن مانعی ندارد، اگرچه که به صورت رسمی پذیرفته نشده‌اند. نظر ایشان به شکل کلی درباره نوآوری های مالی و اقتصادی باز است، اما درمورد حکم شرعی ارز دیجیتال، به علت نوسانات شدید و عدم ثبات آن ها، احتیاط را توصیه کرده اند. او بر این عقیده است که اگر استفاده از این ارزها به صورتی باشد که با اصول اسلامی همخوانی داشته باشد، استفاده از آن ها مجاز خواهد بود.

آیت‌الله هاشمی شاهرودی از اهمیت اخلاق در معاملات ارزهای دیجیتال نیز سخن می‌گویند و تأکید دارند که هر گونه معامله و معاونتی که می‌تواند به ترویج ربا و تجارت نامشروع منجر شود، از منظر دینی جایز نمی‌باشد. از این رو، آیت‌الله هاشمی شاهرودی به مسلمانان توصیه می‌کنند که به دقت و با رعایت اصول دینی و اخلاقی در معاملات خود در این زمینه عمل نمایند و از هر گونه معامله‌ای که با اصول دینی و اخلاقی در تناقض باشد، دوری نمایند. بررسی قوانین اسلامی و اصول قرآنی در خصوص قبولی بیت کوین به تحلیل نظرات مراجع تقلید نیازمند است. از جمله مواردی که موجب تردید مسلمانان در مورد معامله با ارزهای دیجیتال می‌شود، سفته بازی در بازار ارزهای دیجیتال می‌باشد. در بخش بعدی، ما به بررسی دقیق‌تر این مسئله با استفاده از آراء مراجع تقلید خواهیم پرداخت.

معاملات فیوچرز با اهرم از آنجایی که خاصیت قمار دارد، از نظر اکثر مراجع تقلید حرام است. برای اطمینان از صحت Memo/Tag، همیشه قبل از انجام تراکنش‌های بزرگ، ابتدا مقدار کمی ارز دیجیتال به‌صورت آزمایشی ارسال کنید. در صفحه برداشت، هنگام ارسال ارز دیجیتال از یک صرافی، یک فیلد مشخص برای واردکردن ممو علاوه بر آدرس مقصد وجود خواهد داشت. برای اطمینان از صحت آدرس و تگ مقصد، توصیه می‌شود قبل از انجام تراکنش‌های بزرگ، ابتدا مقدار کمی ارز دیجیتال به‌صورت آزمایشی ارسال کنید. با اینکه اخیرا سیاست‌گذاری‌هایی در حوزه رمزارز‌ها انجام شده، اما همچنان خلا‌های فراوانی در این بخش دیده می‌شود که یکی از مهمترین مسائل در این زمینه موضوع دریافت مالیات از فعالان این حوزه است. در کانال سيگنال ارز دیجیتال مجموعه آرکاکوین می‌توانید از خدمات و دوره‌های آموزشی موجود در سبد گردانی ارز دیجیتال این مجموعه برای انجام معاملات با بازدهی بالا استفاده کنید.

ایشان عقیده دارند هر معامله ای که امکان تجارت نامشروع و ترویج ربا را فراهم کند، دارای اشکال بوده و ورود آن برای مسلمانان جایز نیست. آیت الله هاشمی شاهرودی به مسلمانان توصیه می کند هر هر خرید و فروشی که در تناقض با اصول دین است، پرهیز کنند. این موضوع نشان از چگونگی تفاوت نظرات شرعی در مورد قیمت ارز دیجیتال در میان مختلف مراجع دینی دارد. از این جهت، اهمیت مطالعه و پیگیری آخرین آراء و توصیه‌های مراجع تقلید در خصوص این موضوع به ویژه برای افراد مذهبی بیشتر مشخص می‌شود. با این وجود از آنجایی که این مرجع تقلید خرید و فروش بیت کوین را روشی برای سو استفاده و کلاهبرداری از مردم در نظر گرفته است، انجام این کار را جایز اعلام نکرده است. تردید بسیاری از مراجع تقلید درباره استخراج بیت کوین به علت شباهت نسبی آن با قمار است؛ چون استخراج کنندگان نمی‌دانند که می‌توانند ارزهای دیجیتال یا بیت کوین را بدست بیاورند یا خیر.

برای مثال نمی توان فقط با تسلط بر مخزن کد بیت کوین، بر شبکه بلاک چین بیت کوین مسلط شد. همچنین هیچ دلیلی یا ادعایی علیه رمزارزها که در تقابل با مصلحت مسلمانان وجود ندارد. از آیت‌الله نوری سؤال شد که آیا سرمایه گذاری در ارز دیجیتال حلال است و ایشان فرمودند وارد شدن به این معاملات جایز نیست. علاوه بر این از دیدگاه این مرجع تقلید، خرید و فروش ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین همراه با اشکال است. حضرت آیت الله خامنه‌ای فعلاً در این باره فتوایی صادر نکرده‌اند اما از نظر ایشان عمل به قوانین جمهوری اسلامی الزامی است. در قوانین جمهوری اسلامی هیچ گونه ممنوعیتی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال وجود ندارد اما هیچ کدام از ارزهای دیجیتال به صورت رسمی توسط بانک مرکزی پشتیبانی نمی‌شوند.

اما از طرف دیگر، معاملات ارزهای دیجیتال توسط مردم را چندان جایز نمی داند و از سخنرانی های ایشان می توان این طور برداشت کرد که این ارزها را به عنوان راهی برای فریب مردم می داند. با این اوصاف می توان اینطور برداشت کرد که ایشان هم در صورت وجود قوانین و چهارچوب های دولتی، ارزهای دیجیتال را به عنوان یک ابزار برای پیشرفت کشور می بیند. از این نظرات می توان نتیجه گرفت که آیت الله شبیری زنجانی، ارزهای دیجیتال را تا زمانی که به جزم یا کارهای خلاف شرع منجر نشود، حرام نمی داند. به این ترتیب کسانی که از نظرات این عالم پیروی می کنند، می توانند با رعایت شرایط گفته شده، به انجام معاملات بیت کوین، تتر و سایر ارزهای دیجیتال بپردازند. اهرم یا لوریج (Leverage) در خرید ارز دیجیتال یک ابزار مالی است که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از سرمایه‌ای بیشتر از موجودی واقعی خود در معاملات شرکت کنند.

آیا معاملات ارز دیجیتال شرعی است؟ این سوال که حکم شرعی ارز دیجیتال چیست، ذهن بسیاری از مسلمانان را به خود جلب کرده است. آیت‌الله سیستانی یکی از علمای بزرگ شیعه و جهان اسلام تأکید داشتند که از منظر دین و شرع، اگر ارزهای دیجیتال برای معامله و ترید مورداستفاده قرار گیرند می‌توانند اثر مخربی داشته باشند. ایشان بیان کردند که از هرگونه معامله که به ترویج عملیات نامشروع منجر شود پرهیز نمایند. علمای اسلام در پاسخ به اینکه آیا سرمایه گذاری در ارز دیجیتال حلال است به سه دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول که در مورد آن‌ها صحبت نمی‌کنیم نظر خاصی در مورد ارز دیجیتال ندارند و فتوایی در این مورد صادر نکرده‌اند.

یکی از مصداق‌های غرر فقهی این است که در این بازار هیچ مسئولیتی قابل پیگیری نیست و اگر برای مردم مشکلی رخ بدهد یا حاکمان این شبکه ارزش این ارز را کاهش بدهند مشخص نیست چه بلایی سر خریداران می‌آید؟!. آیت الله هاشمی شاهرودی اعلام کرده‌اند که با توجه به ابهاماتی که در مورد این نوع معاملات وجود دارد، استفاده از این پول جایز نیست. آیت الله همدانی همانند آیت الله گلپایگانی وارد شدن به این معاملات را غیر جایز در نظر گرفته است و این کار را همراه با اشکال در نظر می گیرد. فرض کنید می‌خواهید به یکی از دوستانتان که در یک صرافی متمرکز حساب دارد، مقداری ریپل ارسال کنید. آدرس کیف پول تنها یک شناسه عمومی است که به‌صورت مشترک توسط چندین کاربر در صرافی استفاده می‌شود. اما این ممو یا کامنت است که به‌عنوان یک شناسه منحصربه‌فرد، مشخص می‌کند این تراکنش باید دقیقاََ به حساب کدام کاربر واریز شود.